-
Öğretim Görevlisi Avukat Özge EVCİ ERALP
Konu 03- UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi)
- Hukuk Mahkemelerinde UYAP Uygulamaları
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu [1] madde 445 uyarınca; Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP), adalet hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan bilişim sistemidir. Dava ve diğer yargılama işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirildiği hâllerde UYAP kullanılarak veriler kaydedilir ve saklanır.
Elektronik ortamda, güvenli elektronik imza kullanılarak dava açılabilir, harç ve avans ödenebilir, dava dosyaları incelenebilir. Bu kanun kapsamında fizikî olarak hazırlanması öngörülen tutanak ve belgeler güvenli elektronik imzayla elektronik ortamda hazırlanabilir ve gönderilebilir. Güvenli elektronik imza ile oluşturulan tutanak ve belgeler ayrıca fizikî olarak gönderilmez, belge örneği aranmaz.
Elektronik ortamdan fizikî örnek çıkartılması gereken hâllerde tutanak veya belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek hâkim veya görevlendirdiği yazı işleri müdürü tarafından imzalanır ve mühürlenir.
Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
Mahkemelerde görülmekte olan dava, çekişmesiz yargı, geçici hukuki koruma ve diğer tüm işlemlerde UYAP’ın kullanılmasına dair usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenmiştir.
- UYAP’ın Kullanılması
Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğinin[2] (Yönetmelik) “UYAP’ın kullanılması” Başlıklı 5. maddesine göre;
(1) İş süreçlerindeki her türlü veri, bilgi ve belge akışı ile dokümantasyon işlemleri, bu işlemlere ilişkin her türlü kayıt, dosyalama, saklama ve arşivleme işlemleri ile uyum ve işbirliği sağlanmış dış birimlerle yapılacak her türlü işlemler UYAP ortamında gerçekleştirilir.
(2) UYAP kullanıcıları iş listesini günlük olarak kontrol etmek, işlemlerin gereğini yerine getirmek, ihtiyaç duyulan alanlarda veri ve bilgilerin derlenmesi, değerlendirilmesi ile gerekli adlî istatistiklerin üretilmesine esas bilgileri güvenilirlik, tutarlılık ve güncellik ilkelerine uygun olarak UYAP ortamına (Değişik ibare: RG-29/4/2017-30052) doğru, eksiksiz ve zamanında girmekle yükümlüdür.
(3) Fizikî olarak verilen ve gönderilen her türlü evrak, elektronik ortama aktarılarak UYAP’a kaydedilir ve ilgili birime gönderilir.
(4) İhtiyaç duyulan nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fizikî olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler zorunlu olmadıkça ayrıca fizikî ortamda gönderilmez.
(5) Taraf ve vekilleri ile diğer ilgililer güvenli elektronik imza ile imzalamak suretiyle UYAP vasıtasıyla birimlere elektronik ortamda bilgi ve belge gönderebilirler.
(6) Gelen evraktan sorumlu personel, UYAP üzerinden birimlere gönderilen ve iş listesine düşen belgeleri derhâl ilgili kişiye ya da doğrudan dosyasına aktarır. Onay gerektiren evrak ilgilinin iş listesine yönlendirilir.
(7) Tutanak, belge ve kararlar elektronik ortamda düzenlenir ve gerekli olanlar ilgilileri tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanır. Elektronik ortamda düzenlenen ve güvenli elektronik imza ile imzalanan evrak UYAP kapsamındaki birimlere elektronik ortamda gönderilir. Ayrıca fizikî olarak gönderilmez.
(8) Teknik nedenlerle fizikî olarak düzenlenen belge veya kararlar, engelin ortadan kalkmasından sonra derhâl elektronik ortama aktarılır, yetkili kişilerce güvenli elektronik imza ile imzalanarak UYAP’a kaydedilir ve gerektiğinde UYAP vasıtasıyla ilgili birimlere iletilir. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları mahallinde saklanır, ayrıca fizikî olarak gönderilmez. Ancak, belge veya karar aslının incelenmesinin zorunlu olduğu hâller saklıdır. Elektronik ortama aktarılması imkânsız olan belgeler ise fizikî ortamda saklanır ve gerektiğinde fizikî olarak gönderilir.
(9) UYAP üzerinde hazırlanmış ve güvenli elektronik imza ile imzalanmış evrakın dış birimlere elektronik ortamda gönderilememesi hâlinde belge veya kararın fizikî örneği alınır, güvenli elektronik imza ile imzalanmış aslının aynı olduğu belirtilerek ilgilisi tarafından imzalanmak sureti ile gönderilir.
(10) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter. Elektronik ortamda yapılacak işlemlerin, ertesi güne sarkmaması açısından saat 00:00’a kadar yapılması zorunludur.
(11) Güvenli elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi hâlinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.[3]
(12) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’ta incelenebilir ve her türlü muhakeme işlemi yapılabilir.
(13) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(14) Fizikî ortamda yapılan işlemlerde süre mesai saati sonunda biter.
- Dava Açma
Yönetmeliğin 197. maddesi uyarınca, ;
“Gerçek kişilerin UYAP Vatandaş Bilgi Sistemi üzerinden, tüzel kişi temsilcilerinin UYAP Kurum Bilgi Sistemi üzerinden dava açabilmeleri için güvenli elektronik imza sahibi olmaları gerekir. Gerçek ve tüzel kişilerin elektronik ortamda açacakları davaların yargılama harçları ve gider avansı elektronik ortamda mahkeme veznesinin bağlı olduğu banka hesabına aktarılır. Bu işlemlerin kredi kartı ve benzeri ödeme araçları ile de yapılması sağlanabilir. Dava, dilekçenin sisteme kaydedildiği tarihte açılmış sayılır. İşlem sonucunda başvuru sahibinin elektronik ortamda erişebileceği bir tevzi formu oluşturulur.
Taraf vekillerince UYAP üzerinden güvenli elektronik imza ile dava açılabilir. Bu işler için ayrıca ıslak imzalı belge istenmez. Avukatların UYAP Avukat Bilgi Sistemi üzerinden dava açabilmeleri için güvenli elektronik imza sahibi olmaları gerekir. Yargılama harçları ve gider avansı davanın açılması esnasında avukat tarafından elektronik ortamda mahkeme veznesi hesabına aktarılır. Ayrıca bu işlemlerin baro kartı veya kredi kartı gibi ödeme araçlarıyla yapılması sağlanabilir. Dava, dilekçenin sisteme kaydedildiği tarihte açılmış sayılır. İşlem sonucunda başvuru sahibinin elektronik ortamda erişebileceği bir tevzi formu oluşturulur.”
Dava, fiziksel ortamda mesai saati, elektronik ortamda ise saat 00:00’a kadar açılabilir.
- Hükmün korunması
Yönetmeliğin 214. maddesi uyarınca, “Elektronik ortamda hazırlanan hüküm, hükme katılan başkan ve hâkimler ile zabıt kâtibi tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanarak UYAP veri tabanında saklanır. Ayrıca hükmün çıktısı hükme katılan başkan ve hâkimler ile zabıt kâtibi tarafından imzalanıp mahkeme mührüyle mühürlenerek karar kartonunda muhafaza edilir”.
- E-Duruşma
E-duruşma uygulaması Uyap aracılığıyla 15 Eylül 2020’de sınırlı bir kapsamda uygulanmaya başlamıştır. E-duruşma sistemi zamanla geliştirilerek ülke genelinde uygulanabilir hale gelmiştir.
E-duruşma talebinde bulunulabilmesi için; Uyap üzerinden duruşma sorgulanmakta ve gerekçesi belirterek duruşmanın elektronik ortamda yapılması talep edilmektedir. Sonrasında e-duruşma talebinin hakim tarafından kabul edilmesi halinde duruşma video konferans yoluyla elektronik ortamda yapılmaktadır.
Hukuk Muhakemelerinde Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası Hakkında Yönetmelik[4] 3. maddesi uyarınca e-duruşma; “hukuk yargılamalarında aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden, tarafın veya vekilinin duruşmaya katılmalarını ve usul işlemleri yapabilmelerini; tanığın, bilirkişinin, uzmanın ve diğer ilgililerin dinlenilmelerini” ifade eder.
Hukuk Muhakemelerinde Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası Hakkında Yönetmelik 4. Maddesi uyarınca e-duruşma uygulamasında; “hukuk yargılamasına hâkim olan tasarruf, taraflarca getirilme, taleple bağlılık, aleniyet ve usul ekonomisi ilkeleri, dürüst davranma ve doğruyu söyleme yükümlülüğü, hukuki dinlenilme hakkı, Türk Hukuku’nun resen uygulanması, hâkimin davayı aydınlatma ödevi ile yargılamanın sevk ve idaresine ilişkin ilkelerin yanı sıra aşağıdaki ilkeler göz önüne alınır:
a) Bilgi güvenliğinin sağlanması.
b) Kişisel verilerin korunması.
c) Hizmet kalitesinin sağlanması.
ç) Ulusal ve uluslararası standartların sağlanması.”
Hukuk Muhakemelerinde Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası Hakkında Yönetmelik 5/3 Maddesi uyarınca; e-Duruşma sırasında, bilgi, belge ve deliller UYAP üzerinden anında iletilebilir.
II. Ceza Mahkemelerinde UYAP Uygulamaları
- Ceza Yargılamasında UYAP
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu[5] 38/A maddesinde “Elektronik işlemler” düzenlenmiştir;
(1) Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
(3) Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(4) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez.
(5) Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.
(6) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(7) Zorunlu nedenlerle fiziki olarak düzenlenmiş belge veya kararlar, yetkili kişilerce taranarak UYAP’a aktarılır ve gerektiğinde ilgili birimlere elektronik ortamda gönderilir.
(8) Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hallerde tutanak veya belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek hâkim, Cumhuriyet savcısı veya görevlendirilen yetkili kişi tarafından imzalanır ve mühürlenir.
(9) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
(10) Yargı birimlerinin ihtiyaç duyduğu nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fiziki olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler ayrıca zorunlu olmadıkça fiziki ortamda gönderilmez.
(11) Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
III. İcra İflas Kanunu UYAP Uygulamaları
2004 Sayılı İcra İflas Kanunu[6] 8. maddesinde “Elektronik işlemler” düzenlemeleri yer almaktadır:
(1) İcra ve iflas dairelerince yapılacak her türlü icra ve iflas iş ve işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi kullanılır; her türlü veri, bilgi, belge ve karar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2) Usulüne göre güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik veriler senet hükmündedir. Güvenli elektronik imza, elle atılan imza ile aynı ispat gücünü haizdir. Güvenli elektronik imza, kanunlarda güvenli elektronik imza ile yapılamayacağı açıkça belirtilmiş olan işlemler dışında, elle atılan imza yerine kullanılabilir. Güvenli elektronik imzayla oluşturulan belge ve kararlarda, kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesi ve mühürleme işlemini öngören hükümler uygulanmaz.
(3) Zorunlu nedenlerden dolayı fiziki olarak düzenlenen belge veya kararlar, yetkili kişilerce güvenli elektronik imzayla imzalanarak Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine aktarılır ve gerektiğinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla ilgili birimlere iletilir. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları, gönderen icra ve iflas dairesinde saklanır, ayrıca fiziki olarak gönderilmez. Ancak, belge veya kararın aslının incelenmesinin zorunlu olduğu hâller saklıdır.
(4) Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hâllerde, icra müdürü veya görevlendirdiği personel tarafından belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek, imzalanır ve mühürlenir.
(5) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
(6) Alacaklı, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla dosya safahat bilgileri ile borçlunun mal, hak veya alacağını elli kuruş karşılığında sorgulayabilir veya sorgulanmasını talep edebilir. Bu miktar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılır. Adalet Bakanlığı yeniden değerleme oranında artırılan ücreti beş katına kadar artırmaya ve azaltmaya ayrıca gün ve dosya esaslı olmak üzere belirli sayıdaki sorgulamayı ücretten istisna tutmaya yetkilidir. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden bu ücret alınmayacağı gibi alacaklının bir gün içinde aynı dosya üzerinden beş kez yapacağı sorgudan da ücret alınmaz. Bu kapsamda alınacak ücret Adalet Bakanlığının belirleyeceği usule göre tahsil edilir ve takip gideri olarak borçluya yüklenemez.
(7) Elektronik işlemlerin Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.
IV. İdari Yargılama Usulu Kanunu Uygulamaları
2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu[7] 31. maddesine göre; Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller:
Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sükununu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler ile elektronik işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır. Ancak, davanın ihbarı ve bilirkişi seçimi Danıştay, mahkeme veya hakim tarafından re’sen yapılır.
Adalet Bakanlığı UYAP Vatandaş Portal ve Avukat Portal Danıştay dosyalarını da kapsayacak şekilde güncellendi.
UYAP Vatandaş Portal ve Avukat Portal’da 7 Ocak 2022’de yapılan güncelleme ile Danıştay Dava Dairelerine ilk derece mahkemesi olarak dava açılması imkanı sağlandı. Güncelleme ile ayrıca Danıştay Dava Daireleri Kurulları ve Dava Dairelerinde bulunan dava dosyaları da incelenebilecek, Danıştay dosyalarına evrak sunulup, harç ve posta gideri ödemeleri yine bu uygulamalar üzerinden yapılabilecek hale geldi.
V. UYAP Portalları (Bilgi Sistemleri)
- Vatandaş Portal
Türkiye genelinde, tüm adli ve idari mahkemeler ile icra dairelerinde Vatandaşların elektronik ortamda takip etmek üzere Adalet Bakanlığı tarafından sunulan bir hizmettir.
Vatandaşların internet üzerinden e-Devlet şifresi, e-imza, mobil imza ve e-devlet üzerinden dört seçenekle UYAP Vatandaş Portalına bağlanarak; Türkiye genelindeki tüm davalarına ait bilgileri takip edebilmektedirler.
Vatandaşlar; https://vatandas.uyap.gov.tr/index.html adresinden; E-imza ya da mobil imzası olmayan Vatandaşlar ise, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden sadece e-Devlet şifresini kullanarak UYAP kapsamında adli ve idari yargı birimlerinde görülmekte olan dava dosyalarının belli başlı safahat bilgilerini (dava konusunu, değerini, taraflarını, aşamasını, duruşma günlerini, dosyanın Yargıtay’dan dönüp dönmediğini,… gibi) bilgileri görebilmektedirler.
Yapılan İşlem
E-Devlet Şifresi
E-İmza
M-İmza
Adli Sicil Kaydı Sorgulama
✔
✔
✔
Vekaletli Avukatını Dosyayla İlişkilendirme
✘
✘
✘
Dosya Sorgulama
✔
✔
✔
Dosya içeriği görüntüleme
✔
✔
✔
Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Sorgulama
✔
✔
✔
Yargıtay Dosya Sorgulama
✔
✔
✔
Evrak Doğrulama
✔
✔
✔
Danıştay Dosya Sorgulama
✔
✔
✔
Arabuluculuk Dosya Başvurusu
✘
✔
✔
Hukuk Davası Açma
✘
✔
✔
İdari Dava Açma
✘
✔
✔
Danıştay Dava Dairelerine İlk Derece Mahkemesi Olarak Dava Açma
✔
✔
Savcılık Başvuru
✘
✔
✔
Trafik Cezası/İdari Para Cezası İtiraz
✘
✔
✔
Sulh Ceza Hakimliğine İtiraz
✘
✔
✔
Cumhuriyet Başsavcılığı Evrak Gönderme
✘
✔
✔
Harç Hesaplama
✔
✔
✔
Dilekçe Gönderme
✘
✔
✔
Belge Gönderme
✘
✔
✔
İcra Dosyası Ödeme
✔
✔
✔
Dosya Gizleme
✔
✔
✔
- Avukat Portal
UYAP kapsamında geliştirilen Avukat Bilgi Sistemi (Avukat Portalı) aracılığıyla avukatlara internet üzerinden online yargı hizmeti sunulmaktadır. Bu hizmetten yararlanmaya ilişkin gerekli bilgiler, Avukat Portalında yer almaktadır.
Avukatlar UYAP Avukat portala elektronik imza veya mobil imza ile giriş yapmaktadır.
Avukatlar, internet üzerinden, yetkileri dâhilinde sistemdeki vekâleti bulunan dava dosyalarını (vekâleti bulunmayan dava dosyalarını da ilgili hâkiminden onay alarak) inceleyebilmekte, bu dosyalardan suret alabilmekte, dosyalarındaki taraflarla ilgili UYAP entegrasyonu kapsamındaki verilere (nüfus kaydı, SGK kaydı, araç trafik tescil kayıtları gibi) ulaşabilmekte, elektronik imza ile sistemdeki dava dosyalarına evrak katabilmekte, yeni dava dosyası açabilmekte, online harç ve masraf ödeyebilmektedir.
Yapılan İşlem
M-İmza
E-İmza
MTS İşlemleri
✓
✓
İcra Takibi Yapma
✓
✓
Hukuk Dava Açılış
✓
✓
İdari Dava Açılış
✓
✓
İcra Ceza Mahkemesi Dava Açılış
✓
✓
Danıştay Dava Dairelerine İlk Derece Mahkemesi Olarak Dava Açma
✓
✓
İdari Para Cezaları Ve Trafik Para Cezalarına İtiraz
✓
✓
CBS Şikayet Dilekçesi Gönderme
✓
✓
CBS Evrak Gönderme
✓
✓
Dosya Sorgulama
✓
✓
Safahat İşlemleri
✓
✓
Aktarılan Dosya Sorgulama
✓
✓
Arabuluculuk Dosya Başvurusu
✓
✓
Vekaletname Gönderme
✓
✓
Cevap Dilekçesi Gönderme
✓
✓
Sulh Ceza Hakimliğine İtiraz
✓
✓
Dosya İşlemleri (Hukuk/Ceza/Satış Memurluğu)
✓
✓
İcra Dosya İşlemleri
✓
✓
Ödeme İşlemleri
✓
✓
İşlem Sorgulama
✓
✓
Ödeme İşlemi̇ Sorgulama
✓
✓
Duruşma Sorgulama
✓
✓
Duruşma Taki̇p Li̇stesi̇
✓
✓
İhale Günü Sorgulama
✓
✓
Danıştay Dosya Sorgulama
✓
✓
Bireysel Başvuru Sorgulama
✓
✓
Yargıtay Dosya Sorgulama
✓
✓
Harç Hesaplama
✓
✓
- Kurum Portal
https://kurum.uyap.gov.tr/main/kurum.jsp
UYAP Kurum Portal Türkiye genelinde, tüm adli ve idari mahkemeler ile icra dairelerinde özel şirketlerin veya kamu kurumlarının tarafı oldukları dava dosyalarını internet üzerinden takip edebilmeleri için Adalet Bakanlığı tarafından sunulan bir hizmettir.
UYAP Kurum Portal adliyelere giderek dava bilgileri hakkında bilgi almak için harcanan zaman, emek ve mesai masrafı ortadan kaldırarak, daha etkin yollardan yargıya erişim sağlamakta; yasal sürelerin kolayca ve doğru bir şekilde tespit edilmesi, yargılamanın daha kısa sürede sonuçlandırılması, mahkeme işlerinin düzen ve denetim altında tutulması sağlanarak bu konuda yaşanması muhtemel hak kayıplarının ve yersiz mağduriyetlerin yaşanmasını engelleyecektir.
Yapılan İşlem
M-İmza
E-İmza
Evrak takibini yapmak
✓
✓
İcra, hukuk ve idari yargı dosyalarına ödeme yapmak
✓
✓
Kuruma ait dosyaları sorgulamak
✓
✓
Dosyaya ilişkin istatistiki bilgilere ulaşmak
✓
✓
Dosyaların türlerine göre dağılımını görmek
✓
✓
İllere göre dosya dağılımını görmek
✓
✓
Dosyaya ilişkin hazırlanmış raporlar
✓
✓
Dosya takibi yapmak
✓
✓
Dosya birleştirme talebi
✓
✓
Aktarılan dosya sorgulamak
✓
✓
Yargıtay dosya sorgulamak
✓
✓
Dosya raporlamak
✓
✓
E-satış portalı
✓
✓
Duruşma sorgulama
✓
✓
Safahat işlemlerini gerçekleştirmek
✓
✓
Ödeme işlemlerini yapmak
✓
✓
MTS işlemleri
✓
✓
UYAP Kurum Portalını kullanabilmek için kurumların vekaletnameli avukatlarının dosyaya vekalet sunmuş olması veya sisteme tanımlanmış olmalarına gerek yoktur.
- UYAP Bilirkişi Portal
https://bilirkisi.uyap.gov.tr/main/bilirkisi.jsp
Türkiye genelinde yargıda bilirkişi olarak görev alan kişilerin adliyeye gitmeden dosyaları ile ilgili işlemlerini elektronik ortamda takip edebilmeleri için Adalet Bakanlığı tarafından sunulan bir hizmettir.
Yapılacak İşlem
E-İmza
M-İmza
Dosya Teslim Alma
✓
✓
Dosya İçeriğini Görüntüleme
✓
✓
Rapor ve Ek Raporları Sunabilme
✓
✓
Ön Rapor Gönderebilme
✓
✓
Dosyadan Çekilme
✓
✓
Dosya Ücretlerini Görebilme
✓
✓
İstatistiki Bilgilere Ulaşabilme
✓
✓
- UYAP Arabulucu Portal
https://bilirkisi.uyap.gov.tr/main/arabulucu.jsp
Özel hukuk uyuşmazlıklarına konu anlaşmazlıklarda alternatif çözüm yolu olarak mahkeme öncesi, mahkeme aşaması ve mahkeme sonrasında uygulanabilen arabuluculuk çözüm yöntemine ait dosyaların açıldığı, bürolar aracılığıyla tevdi edildiği, arabuluculuk sürecinin takibinin ve sonlandırma işleminin yapıldığı ve sadece sicile kayıtlı arabulucuların kullanımında olan bir sistemdir.[8]
YAPILABİLECEK İŞLEM
E-DEVLET ŞİFRESİ
E-İMZA
M-İMZA
Sınav Başvuru
✔
✔
✔
Dosya Açma
x
✔
✔
Dosya Sorgulama
x
✔
✔
Arabulucu Raporu Alma
x
✔
✔
Başkanlık ile Yazışma
x
✔
✔
Dosyaya Son tutanak, Toplantı Tutanağı, vekaletname, yetki itirazı Ekleme
x
✔
✔
Dosya Raporlarını İnceleme/İndirme
x
✔
✔
Gelen Görevleri Kabul/Red İşlemleri
x
✔
✔
Dosya istatistik Bilgileri
x
✔
✔
- UYAP Uzlaştırmacı Portal
https://bilirkisi.uyap.gov.tr/main/uzlastirmaci.jsp
Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği[9] ‘ne göre,
Uzlaşma, Uzlaşma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin Kanun ve Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmalarını;
Uzlaştırma: Uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve bu Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecini ifade eder.
UYAP Uzlaştırmacı Portal, uzlaştırmacıların işlemlerini online ortamda yapmalarını sağlayan portaldır.
YAPILABİLECEK İŞLEM
E-DEVLET ŞİFRESİ
E-İMZA
M-İMZA
Yeni Dosya Açma
✘
✔
✔
Dosyaya Toplantı Tutanağı Ekleme
✘
✔
✔
Son Tutanağı Ekleme
✘
✔
✔
Yenileme Eğitim Belgesini ve Aidat Makbuzu Gönderme
✘
✔
✔
Daire Başkanlığı ile Yazışma
✘
✔
✔
Dosya Raporlarını İnceleme/İndirme
✘
✔
✔
VI.UYAP Mobil Uygulamaları
Yargı Reformu Stratejisi kapsamında Bakanlık Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünce geliştirilen mobil uygulamalara 2 yeni uygulama eklenmesiyle kullanılan mobil uygulama sayısı 11’e yükselmiştir. 2021’de kullanıma sunulan UYAP Mobil ve UYAP Mevzuat Mobil’in toplam kullanıcı sayısı 75 bin 985’e ulaşmıştır.
-
UYAP Mobil Mevzuat Uygulaması
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan UYAP Mevzuat Programı mobil ortamda kullanıcıların hizmetine UYAP MOBİL MEVZUAT ismiyle ücretsiz olarak sunulmuştur.
UYAP Mobil Mevzuat Uygulaması Tüm Mevzuat ve İçtihat verilerinin indirilmesi halinde cihazınızda 1.8 GB yer kaplamaktadır, günlük güncelleme paketleri ise 1 MB kadar çıkabilmektedir. Program hakkındaki öneri, istek ve şikayetler mobil@adalet.gov.tr adresine elektronik posta yoluyla iletilmektedir.
UYAP Mobil Mevzuat Uygulaması ile;
Günlük güncellenen mevzuatlara; Mevzuat Türü, Mevzuat Adı, Mevzuat Numarası, Mevzuat içeriği, Resmi Gazete Tarih ve Resmi Gazete Sayısı kriterleri ile 38.000’i aşan Yüksek Yargı içtihadına; İçtihat Türü, Metin İçeriği, Daire/Kurul Adı, Esas Numarası, Karar Numarası, Aranacak Kavram kriterleri kullanılmak suretiyle kullanıcının aradığı mevzuat veya içtihada kolayca ulaşması sağlanmıştır.
UYAP Mobil Mevzuat Uygulaması ile ulaşılabilecekler;
• Her gün yapılan güncelleme ile en güncel mevzuat
• Değişen Kanun metinlerinin eski halleri
• Metin içeriğine göre Mevzuat ve İçtihat sorgulama
• Tüm Anayasa Mahkemesi Kararları
• AİHM Türkiye ile ilgili verdiği kararları
• Yargıtay ve Danıştay emsal kararları
• Uyuşmazlık Mahkemesi kararları
-
UYAP Celse Uygulaması
Yargının temel taşlarından olan avukatların yargılama faaliyetlerine daha etkin katılımlarını sağlamak ve işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla Avukat Portal Bilgi Sistemi dışında yeni uygulamaları hizmete sunmaya dair çalışmalar da devam etmektedir. Bu kapsamda UYAP ile uyumlu çalışan CELSE mobil uygulaması Başkanlık teknik ekibi tarafından geliştirilmiş olup avukatların kullanımına sunulmuştur.
CELSE uygulamasına iki şekilde giriş yapılabilmektedir:
-UYAP Avukat Bilgi Sistemi’nden “UYAP Bilgilerim”>”Kişisel Bilgilerim”>”Mobil Kullanıcı İşlemleri” menüsünden şifre oluşturulur ve TC Kimlik numarası ile birlikte uygulamaya bu şekilde girilir.
-E Devlet aracılığı ile giriş seçeneği kullanılarak mobil imza ile giriş yapılır. Bu durumda, CELSE uygulamasında, tüm dosya evraklarını görüntüleyebilme, indirme, E-Duruşmaya katılma, mazeret gönderme gibi şifre ile giriş yapıldığında aktif olmayan seçenekler aktif olacaktır.
Avukatlar “CELSE” uygulaması ile vekil oldukları dosyalarda aşağıdaki işlemleri yapabilirler[14]:
-İcra ve dava dosyalarını listeleme, sorgulama, taraf ve vekil bilgileri ile dosya kapak bilgilerini görüntüleme, dosya evrak takibini yapabilme, mobil imza ile giriş yapmak kaydıyla evrak görüntüleme ve udf. uzantılı evrak indirme işlemlerini yapabilmektedir.
-Seçilen tarihteki duruşmaları listeleme, anlık, günlük ve aylık görüntüleme, dosya detaylarına ulaşabilme ve duruşmaya ilişkin mazeret bildiriminde veya e-duruşma talebinde bulunabilmektedir. Mobil imza ile giriş yapmak ve E-Duruşma uygulamasını indirmek kaydıyla e-duruşmaya katılınabilmektedir.
-Seçilen mahkeme birimine ait duruşmaları listeleme ve anlık duruşma bilgilerini görüntüleme, bu sayede tüm adliyelerdeki duruşmaları anlık olarak takip edilebilme imkanına sahiptirler.
-Duruşma bilgilerini takvim üzerinden görüntüleme işlemlerini yapabilmekte ve UYAP sistemindeki iletişim bilgilerini güncelleyebilmektedir.
-Uygulamanın hangi mahkemelerin hangi işlemlerine ilişkin bildirim yapacağını da Avukatlar kendi tercihlerine göre bildirim ayarlarından düzenleyebilmektedirler.
–Mobil imza ile giriş yapmak kaydıyla dosya içeriğini görüntülenebilmektedir.
-Uyap Eylül 2021 olağan güncellemesi ile birlikte duruşma gününün iptal edilmesi durumunda dosyadaki vekillere Celse uygulaması ile akıllı cihazlardan bildirim gönderilmesi sağlanmıştır.
-Ayrıca Avukatlar tarafından “CELSE“ ile ihale günlerini sorgulanabilir ve uygulama ajanda olarak kullanılabilir.
-Adli ve İdari Adalet Komisyonu Başkanlıklarınca kullanılan Hâkim Görevlendirme ekranı üzerinden mahkemede görevli bir hâkimin herhangi bir sebeple duruşmaya katılamaması durumunda, başka bir hâkim görevlendirildiğinde görevlendirme nedeni ve tarihi bilgisi girilerek kayıt işlemi yapılmaktadır. Hâkim izin bilgisi sisteme girildiği takdirde, avukatların hızlı ve sağlıklı bir şekilde izin bilgilerine ulaşabilmeleri sağlanmaktadır.
- UYAP Döküman Editörü Mobil Uygulaması
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Uyap Doküman Editör mobil ortamda kullanıcıların hizmetine ücretsiz olarak sunulmuştur.[15]
Uyap Doküman Editör uygulaması UYAP sisteminde oluşturulmuş UDF dokümanlarının görüntülenmesi için hazırlanmıştır.
Uyap Doküman Editör ile;
• Resim, tablo gibi içeriklere sahip her türlü UDF dokümanının görüntülenmesi
• Görüntülenen UDF dokümanında içerik araması yapılabilmesi
• UDF döküman içeriğinin PDF olarak çıkartılması
• Önizleme eklentisi sayesinde WhatsApp* ya da e-posta uygulamasından UDF içerik önizlemesi** yapılabilmesi
sağlanabilmektedir.[16]
- E-Adalet Mobil Uygulaması
e-Adalet vatandaş uygulaması kullanımı;
e-Adalet vatandaş mobil uygulamasının kullanabilabilmesi için öncelikle https://vatandas.uyap.gov.tr adresinden şifre oluşturulması gerekektedir. Bunun için,
- Kişisel Bilgilerim Menüsü altında yer alan Mobil Kullanıcı İşlemleri menüsünü seçilir
- Size özel ve sadece e-Adalet vatandaş uygulamasında kullanacağınız şifreyi oluşturulur.
- e-Adalet vatandaş sözleşmesini onaylanır ve onay kutucuğu işaretlenir ve kaydet butonuna basılır
Vatandaşlarımızın yargıya elektronik ortamda daha hızlı erişmeleri, yargı hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmaları hedefiyle e-adalet vatandaş (Mobil Vatandaş Bilgi Sistemi) geliştirilmiştir. Vatandaşlar uygulamayla Türkiye genelindeki tüm Adli ve İdari Yargı birimleri ile İcra Dairelerinde tarafı oldukları dava ve takiplere, ayrıca dosya kapak bilgileri ile duruşma bilgilerine mobil cihazlar üzerinden hızlıca erişebilecektir.[17]
1. Uyap Bilgilerini Görüntüleme ve Güncelleme
2. Dosya Sorgulama
3. Dosya Kapak, Dosya Taraf ve Vekil Bilgileri Görüntüleme
4. Duruşma Sorgulama
5. Duruşma Takibi
6. Ajanda
- E-Duruşma Uygulaması
e-Duruşma sistemi avukatların bulundukları yerlerden online olarak taraf oldukları Hukuk Mahkemesi duruşmalarına katılmalarını sağlamak için tasarlanmış olan sistemdir.
UYAP Avukat Portalı veya CELSE Mobil Uygulaması Duruşma Sorgula menüleri üzerinden sorgulama yapıldıktan sonra e-Duruşma sisteminin kurulu ve aktif olduğu mahkemelere(e-Duruşma Haritası) “e-Duruşma” talebi gönderilebilecektir. Başkan/Hakim tarafından talep değerlendirilerek kabul edilmesi durumunda duruşma saatinde e-Duruşma yapılabilecektir.
Duruşma saati geldiğinde Avukat Portal/CELSE üzerinde Duruşma Sorgulama menüsünde ilgili duruşma kaydında “Duruşmaya Katıl” butonu aktif olacaktır. Bu durumda e-duruşma talebi onaylanmış avukatlar duruşmaya dahil olabilecektir.
Avukat Portal/CELSE üzerindeki Duruşma Takip uygulaması üzerinden avukatlar kendi duruşmalarına kaç duruşma kaldığını takip edebilmektedir.[18]
- E-Uzlaştırmacı Mobil Uygulaması
Uzlaştırmacılar için geliştirilmiş bu uygulama ile uzlaştırmacıların yargıya elektronik ortamda daha hızlı erişmeleri, yargı hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmaları hedefiyle geliştirilmiştir. Uzlaştırmacılar bu uygulama ile kendilerine gelen dosyaları görebilmekte, kabul ve ret işlemlerini yapabilmektedir.. Ayrıca uzlaştırmacılar, dosyalar için genel bilgileri görebilmektedir [19].
- E- Arabulucu Mobil Uygulaması
Arabuluculuk Mobil uygulamaları sayesinde kullanıcılar kendilerine atanan dosyaları ve dosya kapak bilgilerini görebilmektedir.. Arabulucular, uygulama ile dosya kabul veya ret işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. Ayrıca arabulucular, dosya geldiğinde bildirim alabilmekte, taraf bilgilerini ve dosyaya ait evrakları mobil cihazlarına indirebilmektedir.
- E-Bilirkişi Mobil Uygulaması
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilmiş ve 2020 yılında kullanılmaya başlanmıştır.
Bilirkişi Mobil uygulaması ile de bilirkişiler;
- Görevlendirme geldiğinde bildirim alabilmekte,
- Dosya kapak bilgileri, taraf bilgileri ve kabul ettikleri dosyaları görüntüleme işlemi ile birlikte evrakları mobil cihazlarına indirebilmektedir.Mobil uygulamaya giriş şifresi Bilirkişi Portal’a tanımlanan “Mobil Kullanıcı İşlemleri” isimli menüden tanımlanarak mobil uygulamaya giriş yapılabilmektedir.
- Kişisel bilgilerin güncellenmesi, ek süre ve görevden çekilme talebi ile hazırlanan bilirkişi raporunun mobil üzerinden gönderilmesi de yakın zamanda uygulama üzerinden yapılabilmektedir.[20]
Bu ders notları ve tüm içeriği ile ilgili Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleriyle korunan mali (İşleme, yayma, çoğaltma, temsil, İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı) ve manevi fikri hakların tümü Avukat Öğretim Görevlisi Özge EVCİ ERALP’e aittir. Bu ders notları izinsiz çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve izin alınmadan kullanılamaz, internet sitelerinde yayınlanamaz. Özge Evci Eralp 2023-2024
[1]Resmi Gazete Tarihi: 04.02.2011 Resmi Gazete Sayısı : 27836
[2] Resmi Gazete Tarihi: 06.08.2015 Resmi Gazete Sayısı: 29437
[3] Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 13/04/2017 tarihli ve YD İtiraz No: 2017/291 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 5 inci maddesinin onbirinci fıkrasının, 67 nci maddesinin üçüncü fıkrasının, 100 üncü maddesinin birinci fıkrasının, 165 inci maddesinin birinci fıkrası ile 202 nci maddesinin iki ve üçüncü fıkralarının yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
[4] Resmi Gazete Tarihi: 30.06.2021 Resmi Gazete Sayısı: 31527
[5] Resmi Gazete Tarihi: 17.12.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25673
[6] Resmi Gazete Tarihi: 19.06.1932 Resmi Gazete Sayısı: 2128
[7] Resmi Gazete Tarihi: 20.01.1982 Resmi Gazete Sayısı: 17580
[8] Arabulucu Portal Nedir?, https://vatandas.uyap.gov.tr/main/arabulucu.jsp adresinden 28.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
[9] Resmî Gazete Tarihi: 05.08.2017 Resmî Gazete Sayısı: 30145
[10] Görsel: https://bigm.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/adalet-bakanliginin-yeni-mobil-uygulamasi-celse-avukatlarin-hizmetine-sunuldu adresinden 28.11.2023’te alınmıştır.
[11] Görseller: https://bigm.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/adalet-bakanliginin-yeni-mobil-uygulamasi-celse-avukatlarin-hizmetine-sunuldu adresinden 28.11.2023’te alınmıştır.
[12] Görsel: https://bigm.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/adalet-bakanliginin-yeni-mobil-uygulamasi-celse-avukatlarin-hizmetine-sunuldu adresinden 28.11.2023’te alınmıştır.
[13] Görsel : https://kurum.uyap.gov.tr/main/destek/celse-mobil-kullanim.pdf
[14]https://bigm.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/adalet-bakanliginin-yeni-mobil-uygulamasi-celse-avukatlarin-hizmetine-sunuldu#:~:text=Avukatlar%20%E2%80%9CCELSE%E2%80%9D%20uygulamas%C4%B1%20ile%20vekil%20olduklar%C4%B1%3B&text=-Duru%C5%9Fma%20bilgilerini%20takvim%20%C3%BCzerinden%20g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BCleme,yeni%20hizmetler%20de%20uygulamaya%20eklenecektir. adresinden 28.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
[15] https://play.google.com/store/apps/details?id=tr.gov.uyap.editor&hl=tr&gl=US&pli=1 adresinden 28.11.2023 tarihinde alınmıştır.
[16] https://apps.apple.com/tr/app/uyap-dok%C3%BCman-edit%C3%B6r/id1481849944?l=tr adresinden 12.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
[17] https://apps.apple.com/us/app/e-adalet-vatanda%C5%9F/id1477841563 adresinden 28.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
[18] https://edurusmabilgi.adalet.gov.tr/e-durusma-nedir adresinden 28.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
[19] https://play.google.com/store/apps/details?id=tr.gov.uyap.uzlastirmaci&hl=uz&gl=US adresinden 28.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
[20]https://bigm.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/mobil-uygulamalar-ile-yargiya-erisim-guclendiriliyor11012022 adresinden 28.11.2023 tarihinde erişilmiştir.