İnternet üzerinden hakaret ve iftira

hakaret

İnternet üzerinden hakaret ve iftira

hakaret
hakaret

Avukat Özgür Eralp – Ankara
Günümüzde hakaret ve iftira en çok internet üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Özellikle facebok, friendfeed gibi sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla oluşturulan sahte profiller aracılığıyla işlendiği gibi hotmail,gmail gibi e-posta hizmeti sunan e-posta hizmet sağlayıcılarda oluşturulan sahte e-posta aracılığyla işlenebilmektedirler. Suçların failleri bu eylemlerini internet cafelerden yapmayı tercih etmekte son zamanlarda da log kayıtları tutulmayan pastane, cafe ve alış veriş merkezleri gibi kablosuz internet hizmeti sunan mekanlarda dizüstü bilgisayar ve cep telefonu aracılığıyla yapmaktadırlar.Bu şekilde işlene hakaret suçlarında asıl faile çoğu kez ulaşılamamaktadır. Şikayetçiler savcılıklara suç duyurusunda bulunmakta ancak facebook, twitter, friendfeed, youtube gibi sosyal paylaşım siteleri ile resmi yazışmalarda yaşanan zorluklar gmail,hotmail gibi e-posta hizmet sağlayıcılarında bilgi edinmenin zorlukları soruşturma sürecini yavaşlatmakta hatta bazen tamamen duraklatmaktadır. Savcılıklar tarafından gerçek faillerin bulunamaması nedeniyle veya hayali kimlikli kişilere ulaşılması nedeniyle sıklıkla takipsizlik kararı veya daimi aramaya alma kararları verilebilmektedir.

Cezai boyutu:
İnternet aracılığıyla hakaret ve iftira suçuna maruz kalan kişileri ilgilendiren ceza kanunu maddeleri aşağıdaki gibidir;

TÜRK CEZA KANUNU (1)

          Kanun Numarası           : 5237
          Kabul Tarihi                  : 26/9/2004
          Yayımlandığı R.Gazete  : Tarih : 12/10/2004 Sayı :25611
          Yayımlandığı Düstur      : Tertip : 5  Cilt : 43  Sayfa:
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Şerefe Karşı Suçlar
           Hakaret
            Madde 125- (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
            (2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
            (3) Hakaret suçunun;
            a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
            b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
            c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
             (4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
             (5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
            Mağdurun belirlenmesi
            Madde 126- (1) Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.
            İsnadın ispatı
            Madde 127- (1) İsnat edilen ve suç oluşturan fiilin ispat edilmiş olması halinde kişiye ceza verilmez. Bu suç nedeniyle hakaret edilen hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı verilmesi halinde, isnat ispatlanmış sayılır. Bunun dışındaki hallerde isnadın ispat isteminin kabulü, ancak isnat olunan fiilin doğru olup olmadığının anlaşılmasında kamu yararı bulunmasına veya şikayetçinin ispata razı olmasına bağlıdır.
(2)     İspat edilmiş fiilinden söz edilerek kişiye hakaret edilmesi halinde, cezaya hükmedilir.
            İddia ve savunma dokunulmazlığı
            Madde 128- (1) Yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnadlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulması halinde, ceza verilmez. Ancak, bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir.
___________________
(1)   Bu arada yer alan  “ya da yakıştırmalarda bulunmak” ibaresi, 29/6/2005 tarihli ve 5377  sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle madde metinden çıkrılmıştır.
Sayfa 35
9000
            Haksız fiil nedeniyle veya karşılıklı hakaret
            Madde 129- (1) Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
            (2) Bu suçun, kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde, kişiye ceza verilmez.
            (3) Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
            Kişinin hatırasına hakaret
            Madde 130- (1) Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Ceza, hakaretin alenen işlenmesi halinde, altıda biri oranında artırılır.
            (2) Bir ölünün kısmen veya tamamen ceset veya kemiklerini alan veya ceset veya kemikler hakkında tahkir edici fiillerde bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
            Soruşturma ve kovuşturma koşulu
            Madde 131– (1) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır.
            (2) Mağdur, şikayet etmeden önce ölürse, veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmiş ise; ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunulabilir.
ilgili haberler-yazılar
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1033894&title=sanal-%E2lem-magduru-unluler-solugu-adliyede-aliyor

En büyük sosyal paylaşım sitesi Facebook ünlülerin başına dert oldu. Sanatçıların ismini kullanarak sahte sayfalar açan kişilerin sayısı gün geçtikçe artarken, ünlü simalar mağduriyetlerinin giderilmesi için savcılığa başvuruyor. Bilişim hukukçusu avukat Özgür Eralp, sanal âlemdeki mağduriyetlerin giderilmesi için internet kanununun yeniden düzenlenmesi gerektiğini söylüyor.
Sosyal paylaşım sitesi Facebook eğlence unsuru olmaktan çıktı. Sanatçıların ismini kullanarak yüzlerce sahte Facebook sayfası açan kişiler ünlü isimlere tövbe ettiriyor. Sanal âlemde kendilerine hakaret ve iftira edilen ünlü simalar ise soluğu adliyede alıyor. Geçtiğimiz günlerde manken Senem Kuyucuoğlu’na lezbiyen tuzağı kurulmuştu. ‘Survivor’ adlı yarışmaya katılan Kemal Özcanlı da iki gün önce Facebook’ta kendisine hakaret ve iftira edildiği gerekçesiyle savcılığa suç duyurusunda bulundu. Sanal âlem mağduru ünlüler bununla da sınırlı değil; sanatçı Nur Ertürk, şarkıcı Özcan Deniz, manken Güzide Duran, şarkıcı Demet Akalın ve gazeteci Serdar Turgut da savcılığa başvuran ünlüler arasında. Bilişim hukukçusu avukat Özgür Eralp, internet sitelerinin denetimi ve yaptırımlarla ilgili ciddi problemler olduğunu dile getiriyor. “Kendisine hakaret edilen siteyi veya sayfayı kapattırmak isteyen kişiyi zorlu bir süreç bekliyor.” diyen Eralp, bu tür sitelere üye olan kişilerin uyarılar bölümünü dikkatle okumasını tavsiye ediyor.
Üyelerinin kimlik bilgilerini depolayan sosyal paylaşım sitesi Facebook, dolandırıcıların işini kolaylaştırıyor. Kişisel verilere ve resimlere ulaşan hacker’lar bunları tehdit amacıyla kullanıyor. Facebook mağdurlarının başında ise sanatçılar geliyor. Kendi isimleri kullanılarak Facebook adresi açılan, hakaret ve iftiraya uğrayan sanatçılar suç duyurusunda bulunuyor. Sitenin mağdur ünlüleri manken Senem Kuyucuoğlu’na kurulan tuzakla tekrar gündeme geldi. Eski ev arkadaşı Serap B.Ç.’nin kendi adına açtığı sahte Facebook sayfasında lezbiyen olduğu yönünde bilgiler verildiğini öğrenen Kuyucuoğlu, Şişli Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu. Ünlü manken, “Tanımadığım birkaç bayan beni cep telefonumdan arayarak, lezbiyen ilişki teklif edince şoke oldum. Bu kadınlar benimle Facebook’taki profilimden mesajlaştıklarını ve telefonumu benim verdiğimi söylediler.” demişti.
Survivor’a katılan Kemal Özcanlı iki gün önce Facebook sayfasından kendisine hakaret ve iftira edildiği gerekçesiyle Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Özcanlı, yarışma finalinde birinci olan Merve Oflaz’a oy verdiği gerekçesiyle kendisine hakaret edildiğini açıklamıştı. Özcanlı, “Facebook sayfasına ‘kapasitesiz, adi, cahil, rezil adam. Hakan size ne vaat etti, yoksa Gizem’i mi?” şeklinde mesajlar yazıldığını belirtmişti.
600 sahte Nur Ertürk sayfası var
Özel bir televizyon kanalında yaptığı sabah programı sırasında hayranlarının kendisine ulaşmaları için Facebook adresi açan sanatçı Nur Ertürk’ün sayfası da hacklenmişti. Adresini iptal ettiren ünlü sanatçı sanal âleme tövbe ettiğini söylüyor. Ertürk, “İlk zamanlar sayfa çok işimize yaramıştı. Mağduriyeti olan pek çok kişi bize buradan mesajlar göndermişti. Sayfam maalesef kötü niyetli kişiler tarafından hacklendi. Yapan kişi de yakalandı, davamız sürüyor ama sonuç alınmadı. Sayfam hâlâ onların elinde, ne amaçla kullanırlar bilmiyorum.” diyor. Kendi adına 600 tane sahte Facebook adresi açıldığını anlatan Ertürk, avukatlarının bunları iptal ettirmek için ciddi mesai harcadığını vurguluyor. Bilişim suçlarıyla ilgili sıkı bir takibin yapılmadığına ve cezaların yetersiz olduğuna dikkat çeken ünlü sanatçı, “Önlem alınması için vahim olayların yaşanması mı gerekiyor?” diye soruyor.
Sanatçı Demet Akalın da Facebook’ta ‘Anti Demet Akalın’ ismiyle kurulan sayfada kendisine hakaret edildiği gerekçesiyle suç duyurusunda bulunmuştu. Manken Güzide Duran, kendisinden habersiz adına oluşturulan Facebook profili olduğunu belirterek şikâyetçi olmuştu. Duran, interneti çok sevmediğini, kendi açtığı bir profili olmadığını ve nasıl kullanıldığını bilmediğini ifade etmişti.
‘İnternet kanunu yeniden düzenlenmeli’
Son dönemde sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla hakaret olaylarının arttığını belirten bilişim hukukçusu Özgür Eralp, Ankara Adliyesi’ne günde 5-10 arasında hakaret ile ilgili suç duyurusunda bulunulduğunu aktarıyor. Pek çok kişinin sürecin zorluğu nedeniyle savcılığa başvurmadığını bildiren avukat Eralp, 5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki’ kanunun yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor. Gençleri sanal âlemden uzaklaştırmanın mümkün olmadığını dile getiren Eralp, şöyle devam ediyor: “Hem internet kullanımı hem de sosyal paylaşım sitelerinin kullanımı konusunda bilinçlendirme yapılır, eğitim ve yargısal düzenlemeler gerçekleştirilirse bu tür sitelerin zararlarından çok yararları görülebilir.”
İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN  YAYINLARIN
DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA
İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ
HAKKINDA KANUN
             Kanun Numarası            : 5651
          Kabul Tarihi                   : 4/5/2007
          Yayımlandığı R.Gazete   : Tarih  :  23/5/2007   Sayı : 26530
          Yayımlandığı Düstur       : Tertip :  5  Cilt : 46 Sayfa:
İçe­ri­ğin ya­yın­dan çı­ka­rıl­ma­sı ve ce­vap hak­kı
                MAD­DE 9- (1) İçe­rik ne­de­niy­le hak­la­rı ihlâl edil­di­ği­ni id­dia eden ki­şi, içe­rik sağ­la­yı­cı­sı­na, bu­na ula­şa­ma­ma­sı ha­lin­de yer sağ­la­yı­cı­sı­na baş­vu­ra­rak ken­di­si­ne iliş­kin içe­ri­ğin ya­yın­dan çı­ka­rıl­ma­sı­nı ve ya­yın­da­ki kap­sa­mın­dan faz­la ol­ma­mak üze­re ha­zır­la­dı­ğı ce­va­bı bir haf­ta sü­rey­le in­ter­net or­ta­mın­da ya­yım­lan­ma­sı­nı is­te­ye­bi­lir. İçe­rik ve­ya yer sağ­la­yı­cı ken­di­si­ne ulaş­tı­ğı ta­rih­ten iti­ba­ren iki gün için­de, ta­le­bi ye­ri­ne ge­ti­rir. Bu sü­re zar­fın­da ta­lep ye­ri­ne ge­ti­ril­me­di­ği tak­dir­de red­de­dil­miş sa­yı­lır.
                (2) Ta­le­bin red­de­dil­miş sa­yıl­ma­sı ha­lin­de, ki­şi on­beş gün için­de yer­le­şim ye­ri sulh ce­za mah­ke­me­si­ne baş­vu­ra­rak, içe­ri­ğin ya­yın­dan çı­ka­rıl­ma­sı­na ve ya­yın­da­ki kap­sa­mın­dan faz­la ol­ma­mak üze­re ha­zır­la­dı­ğı ce­va­bın bir haf­ta sü­rey­le in­ter­net or­ta­mın­da ya­yım­lan­ma­sı­na ka­rar ve­ril­me­si­ni is­te­ye­bi­lir. Sulh ce­za hâki­mi bu ta­le­bi üç gün için­de du­ruş­ma yap­mak­sı­zın ka­ra­ra bağ­lar. Sulh ce­za hâki­mi­nin ka­ra­rı­na kar­şı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re iti­raz yo­lu­na gi­di­le­bi­lir.
                (3) Sulh ce­za hâ­ki­mi­nin ke­sin­le­şen ka­ra­rı­nın, bi­rin­ci fık­ra­ya gö­re ya­pı­lan baş­vu­ru­yu ye­ri­ne ge­tir­me­yen içe­rik ve­ya yer sağ­la­yı­cı­sı­na teb­li­ğin­den iti­ba­ren iki gün için­de içe­rik ya­yın­dan çı­ka­rı­la­rak ha­zır­la­nan ce­va­bın ya­yım­lan­ma­sı­na baş­la­nır.
Sayfa 4
10107
                (4) Sulh ce­za hâki­mi­nin ka­ra­rı­nı bu mad­de­de be­lir­ti­len şart­la­ra uy­gun ola­rak ve sü­re­sin­de ye­ri­ne ge­tir­me­yen so­rum­lu ki­şi, al­tı ay­dan iki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. İçe­rik ve­ya yer sağ­la­yı­cı­nın tü­zel ki­şi ol­ma­sı ha­lin­de, bu fık­ra hük­mü ya­yın so­rum­lu­su hak­kın­da uy­gu­la­nır.
BORÇLAR KANUNU
          Kanun Numarası              : 818
          Kabul Tarihi                     : 22/4/1926
          Yayımlandığı R. Gazete    : Tarih : 8/5/1926       Sayı : 366
          Yayımlandığı Düstur         : Tertip : 3   Cilt : 7   Sayfa : 762
Madde 49 – (Değişik: 4/5/1988 – 3444/8. md.)
             Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavüze uğrayan kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para ödenmesini dava edebilir.
             Hakim, manevi tazminatın miktarını tayin ederken, tarafların sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır.
             Hakim, bu tazminatın ödenmesi yerine, diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavüzü kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da hükmedebilir.

Yazar Hakkında