Bu yazıda kamuoyunda tartışılan  17/12/2013 tarihinde 24/4 Dönemi ve Yasama Yılı numaralı  2/1914 esas numaralı TBMM Başkanlığı’na sunulmuş olan İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hakkında bilgiler verilmeye çalışılacaktır.
Öncelikle belirtmek isterim ki gündemdeki değişikliklere göre hemen bir kanun tasarısı hazırlamak kanun yapma tekniği açısından doğru bir davranış değildir. Yasalar elbetteki toplumdaki değişikliklere paralel olarak hazırlanacaktır. Ancak bu da ciddi bir araştırma ve çalışma süreci gerektirecektir. Ülkemizde ilginç bir şekilde üzerinde çok uzun süre çalışılan konunun uzmanları tarafından değerlendirilen yasa çalışmaları bir türlü yasalaşıp Resmi Gazetede yayınlanmamakta öte yandan bir kaç gün içerisinde hazırlanan yasa çalışmaları çok kısa süre içerisinde kabul edilip Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmektedir. Özellikle bilişim ve internetle ilgili halen bir çok yasa tasarısı beklerken yeni tasarılar ortaya çıkmakta ve bunlar ilginç bir şekilde hemen yasalaşmaktadır.
 
Örneğin Türkiyede bir türlü yasalaşamayan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı Taslağı böyledir. İşbu yazının hazırlandığı 11.01.2014 tarihi itibariyle bu tasarı Başbakanlıkta beklediği anlaşılmaktadır. http://www.kgm.adalet.gov.tr/Tasariasamalari/Basbakanlik/Basbakanlik.html (Başbakanlığa Gönderilme Tarihi: 08/06/2012)Tasarı taslağıyla; kişisel nitelikteki verilerin tanımının yapılması, esas ve unsurlarının belirlenmesi ve korunması amacıyla idarî bir yapının oluşturulması ile bireylerin şahsiyet haklarının himayesine ilişkin düzenlemeler getirilmesi amacına yönelik hükümlere yer verilmiştir ve ülkemiz açısından önemlidir.
Aynı şekilde Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı 03/09/2012 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunulmuş olup halen yasalaşmamıştır. Tasarı ile, Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanan ve sanal ortamda işlenen suçların ortak tanımlarının yapılmasını, bu alanda ülkelerin maddi ceza hukuku unsurlarını uyumlu hale getirmeyi, suçların soruşturulması ve kovuşturulması için gerekli olan yerel ceza usul hukuku yetkilerini sağlamayı ve uluslararası iş birliği rejimi oluşturmayı amaçlayan ve ülkemizin Avrupa Konseyi çerçevesinde oluşturulan ortak hukuk sistemine siber ortamda işlenen suçlarla mücadele alanında da dâhil olmasını sağlayacak olan “Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi”nin onaylanmasının uygun bulunması öngörülmektedir.
Yine aynı şekilde Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı 21/10/2011 TBMM’ye gelmişi olup halen yasalaşmamıştır.  Tasarı ile elektronik ticarete ve bilgi toplumu hizmetlerine ilişkin esas ve usuller ile istenmeyen elektronik postalara ilişkin hükümler düzenlenmekte ve Avrupa Birliğinin konuyla ilgili mevzuatı ile Türk mevzuatı arasında uyum sağlanması amaçlanmakta olup e-ticareti açısından önemlidir.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı olduğu ve bu yönde çalışmalar 2012 yılından beri kamuoyuna açıklanmakla birlikte halen yasa tasarısı metni kamuya açılmamıştır. http://www.telifhaklari.gov.tr/ana/sayfa.asp?id=446 ültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul Günay’ın başkanlığında 27 Haziran 2012 tarihinde gerçekleştirilen toplantıyla; öncelikli amacı Avrupa Birliği müktesebatı ile uluslararası anlaşmalara uyum sağlamak ve uygulamadan kaynaklı sorunları çözüme kavuşturmak olan Fikir ve Sanat Eserleri Kanun’unda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı basına duyuruldu şeklinde haberleştirilmesine rağmen bu yasa tasarısını tüm aramalara rağmen internette bulamadığımızı belirtmek isteriz.
Kamuoyunda bir çok tartışmayı getiren ve esasen ayrı bir kanun tasarısıyla yapılması istenen değişiklikler torba yasa olarak adlandırılan yasa içerisine konulmuş ve durum çok daha karmaşık bir hal almıştır. Zira bu torba yasaya da sürekli farklı maddeler eklenmektedir. Bu kanun tasarısının getirmeyi amaçladığı düzenlemeler aşağıda özetlenmeye çalışılmıştır;
 
Tasarının 1.maddesiyle erişimin engellenmesi yöntemi alan adı, IP adresinden erişimin engellenmesi ve içeriği (URL) erişimin engellenmesi be benzeri yöntemleri olarak tanımlanmıştır. İçeriğin yayından çıkarılması ve uyarı yöntemi tanımlanmış ve Erişim Sağlayıcıları Birliği yeni bir kavram olarak eklenmiştir.
Tasarının 2.maddesiyle yurt içinden ve yurtdışından faaliyetlerini yürütenlere internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta ve diğer iletişim araçları ile bildirim yapılabileceği belirtilmiştir.
Tasarının 3.maddesiyle yer sağlayıcının sorumlulukları düzenlenmiş trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirtilecek süre kadar saklamakla yükümlü olacağı ve aksi takdirde idari para cezasıyla cezalandırılacakları belirtilmiştir. Bu madde fişleme tehlikesini getireceği için kamuyoyunda tereddüt oluşturmuştur.
http://www.cnnturk.com/bilim-teknoloji/internet/gecen-gun-internette-ne-yaptigini-herkes-bilecek

İnternette fişleme
Eski CHP Milletvekili Osman Coşkunoğlu teklifin her bireyin internetteki tüm günlük faaliyetlerini en az 1 en çok 2 yıl saklanmasını öngördüğünü belirterek bunun fişlemeyi kolaylaştıracağını söylüyor.
Coşkunoğlu, “Bireyin hangi siteleri gezdiği, hangi kelimeleri aradığı, sosyal ağlarda neler yaptığı kayda alınacak ve en az 1 en çok 2 yıl saklanacak. Kişisel Verileri Koruma Kanun Tasarısı yıllardır hazır beklediği halde, yurtiçinden ve AB’den gelen tüm baskılara karşın tasarıyı TBMM’ye getirmeyen hükümet, fişlemeyi kolaylaştıracak böyle bir veri toplamayı kanun zoruyla yaptırmak istiyor” diye konuştu.
Coşkunoğlu kanunla internet erişim sağlayıcılarının üye olmaya zorunlu oldukları hükümet güdümünde bir Birlik kurulmasının da istendiğini belirterek “Birlik’in esas amacı gizlenmeye çalışılsa da, hükümetin talep edeceği izleme ve sansür uygulamalarını yapacağı açıkça görülüyor” yorumunda bulundu.
Coşkunoğlu Türkiye’nin yeni yasaklara, fişlemelere ve sansürlere kapı açacak olan bir kanuna ihtiyacı olmadığını vurguladı.

 
Tasarının 4.maddesiyle Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin kuruluşuna ilişkin düzenlemeler belirtilmiş ve merkezi Ankara’da olacak 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında yetkilendirilen tüm internet servis sağlayıcıları ile internet erişim hizmeti veren diğer işletmecilerin katılmasıyla oluşan ve koordinasyonu sağlayan bir kuruluş olarak tanımlanmıştır. Yasanın 8.maddesi kapsamı dışındaki erişimin engellenmesi kararları erişim sağlayıcılar tarafından yerine getirileceği belirtilmiş ve bu kararların gereği için Birliğe gönderileceği, bu kapsamda Birliğe yapılan tebligatın erişim sağlayıcılara yapılmış sayılacağı, Birliğinin kendisine gönderilen kararlara itiraz edebileceği belirtilmiştir. Birliğe üye olmayan internet servis sağlayıcıları faaliyette bulunamayacağı şeklinde de dikkate değer ciddi bir düzenleme mevcuttur.
Tasarının 5.maddesine göre ticari amaçla olup olmadığına bakılmaksızın bütün internet toplu kullanım sağlayıcılarına yönelik özellikle ailenin ve çocukların korunması, suçun önlenmesi ve suçluların tespiti kapsamında bazı sorumluluklar yüklenmiştir.
Tasarının 6.maddesine göre erişimin engellenmesi kararında asgari olarak yüklenen suçun türü, suça ilişkin bilgilerin bulunduğu internet ortamında yapılan yayın adresi, erişimin engellenmesi yöntemi belirtilecektir. Katolog suçlar olarak belirlenen suçlara “Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılama” maddesi eklenmiştir. Kanımızca uygulamada en çok tartışma yaratacak maddelerden bir tanesi de bu olacaktır. Ayrıa soruşturma aşamasında verilen hakim kararlarının birden fazla sulh ceza mahkemesi bulunan yerlerde HSYK tarafından belirlenecek sulh ceza hakimleri aracılığıyla verilmesi yöntemiyle de uygulamada yeknesaklık hedeflendiği düşünülmektedir. Ancak bu düzenleme de uygulamada tartışmaları beraberinde getirebilecektir. Nitekim nefret söylemi olarak adlandırılan bu katolog suçun nasıl tespit edileceği yönünde ciddi eleştiriler mevcuttur.
http://t24.com.tr/haber/yeni-yasa-tasarisi-iyi-tartisilmazsa-internette-sonumuz-cin/247902
Mehveş Evin’in “İnterneti toptan yasaklayın bari” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
 

İnterneti toptan yasaklayın bari

 
Haber alma alışkanlıkları, tüm dünyada değişiyor. Hele bizdeki gibi basın özgürlüğü hızla kısıtlanan ülkelerde, internet yayıncılığı tek umut…
Ancak Türkiye’de zaten sorunlu olan internet özgürlüğü, hükümetin yeni ataklarıyla iyice kısıtlanacak:
AKP’nin, internette denetim ve yaptırımların genişletilmesine ilişkin kanun teklifi, torbalaştırılarak alt komisyonda kabul edildi…
Zaten ne çektiysek torba kanunlardan çıkmadı mı!
Nefret söylemini engellemek, özel hayatın gizliliğini sağlamak ve çocukların zararlı içeriğe erişmesini engellemek gibi amaçlarla yola çıkılsa da…
Konunun uzmanları, bu teklifin internet sansürünü daha da ağırlaştıracağını vurguluyor.
İyi de neden ve nasıl?

 
Tasarının 7.maddesi ise şüphesiz en çok tartışılacak maddelerden biri olacaktır.İçeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı yöntemi çok ciddi bir değişime uğramaktadır. Bu madde ile erişimin engellenmesine ilişkin kararlarda bir artış olacağı düşünülmektedir.
 
Tasarının 8.maddesiyle internetin güvenli kullanımı sağlama, bilgi güvenliği ve bilişim şuurunu geliştirmeye ibaresi eklenmiştir. Özellikle “bilişim şuuru” kavramının çok tartışılacağını düşünüyoruz. Aynı şekilde İnternet Geliştirme Kurulunca izleme, filtreleme ve engelleme yapılacak içeriği haiz yayınların tespiti hususu da tartışmaya açık düzenlemelerden biridir.
 
Tasarının 9.maddesine göre yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülüklerine ilişkin bir düzenleme yapılmıştır.
Tasarının 10.maddesine göre Birliğin kuruluşuna ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.
 
Tasarının 11 ve 12.maddeleri yürürlük maddeleridir.
Bu yasa tasarısı da kamuoyunda torba yasa olarak bilinen yasalar içerisine eklenmeye başlanmış ve bazı farklı maddeler de eklenmeye başlanmıştır. Bu da durumu daha da karmaşık bir hale getirmiştir.
http://www2.tbmm.gov.tr/d24/2/2-1937.pdf
Bu tasarının 13-14 ve 15.maddeleriyle 5651 sayılı yasada değişiklikler öngörülmektedir.
Bir tasarı daha bulunmaktadır.
http://www2.tbmm.gov.tr/d24/2/2-1928.pdf
Bu tasarının 45-58 arasındaki maddeleri 5651 sayılı yasada yapılacak değişiklikleri düzenlemektedir.
Tasarının 54.maddesi uygulamada çok tartışma yaratacaktır. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, Başkanlığa doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir. Birliğe bildirilen talepler en geç dört saat içerisinde yerine getirilir. Erişimin engellenmesi özel hayatın gizliliğini ihlal eden yayın, kısım, bölüm resim video ile ilgili olarak URL şeklinde içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla uygulanır. Özel hayatın gizliliğinin ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerine bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde doğrudan Başkan veya Başkanlığın ilişkili olduğu Bakanın emri üzerine erişim engellenmesi Başkanlık tarafından yapılır.
http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/123421.aspx

Şantaj kasetleri 4 saatte yayından kalkacak

Şantaj videoları üreten kaset çetelerine müdahale geliyor. Torba Tasarı onaylanırsa, şantaj videoları hakim kararıyla dört saatte yayından kaldırılacak.
Siyasi hayatı dizayn etmek amacıyla şantaj videolarıüreten kaset çetelerine Meclis müdahale edecek. TBMM’de görüşülecek Torba Tasarı onaylanırsa, şantaj videoları hakim kararıyla dört saat içinde yayından kaldırılacak. Türkiye’deki siyasi hayatı dizayn etmek için videolar üreten kaset çetelerine darbe vurmayı amaçlayan bir adım atılıyor. İlk kez, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ile Türkiye gündemine gelen cinsel içerikli videoların internet üzerinden yayınlanmasının artık önüne geçmek için TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülmekte olan Torba Tasarıda bu kapsamda ekleme yapılacak.

Yeni düzenlemenin hukuka apaçık aykırı olduğunu dile getiren Eczacıbaşı şu açıklamalarda bulundu:
2007’de yürürlüğe girdiğinden beri, bu yasanın, ülkemizin bilgi toplumu niteliği kazanmasına engel olacağını ifade ettik. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de 2012 yılında, yasanın “ifade özgürlüğüne aykırı” olduğunu, uygulanmasının başka “insan haklarını da ihlal ettiği” kararına vardı. Yasanın bu hatalarının giderilmesi için çağrılarımızı sürdürürken ve internetin denetiminde insan haklarına saygı beklerken, bugün tam tersini üzüntüyle görüyoruz.
Ülkemiz, Avrupa Birliği üyeliğine adaydır. Bu amaçla iç hukukunu Avrupa Birliği Hukuku’na uyarlamaktadır. Avrupa Birliği Hukuku, iç hukuku bağlar. Bu nedenle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “insan haklarına aykırı bulduğu” bir yasanın kısıtlayıcı yapısının daha da sertleştirilmesi bu hukuka açıkça aykırıdır. Ayrıca,Türkiye’nin, dünyada rekabet edebilmesinin başlıca şartı, ekonomisini bilgi temeline oturtması ve bu bilgi birikimini sürdürüp, aşmasına bağlıdır. Bunu sağlamanın yolu ise interneti kısıtlayarak bilgiye erişimi güçleştirmek, hatta imkansız hale getirmek değil, Avrupa Birliği’nde internetin denetimine dair uygulamaları tıpkı iç hukukta olduğu gibi, hakkaniyete sadık kalarak, ölçülü ve dengeli bir şekilde uygulamaktır.
 

http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/25521767.asp
Yalçın Doğan

Bu tasarıya interneti denetim altına alacak maddeler yerleştiriliyor:
1- Anahtar kelime engelleme sistemi yoluyla internetten erişimi sınırlamak kolaylaşıyor. Örneğin, YouTube’un içinde anahtar kelimeler nedeniyle sakıncalı bulunan bir videoya Türkiye’den erişilemeyecek. O anahtar kelimeyi kim belirleyecek belli değil.
2- Daha beteri: Her bireyin internette faaliyeti, hangi siteleri gezdiği, hangi kelimeleri aradığı, sosyal ağlarda neler yaptığı kayda alınacak ve o kayıt bir-iki yıl saklanacak.
3- Hükümet kontrolünde “birlik” kuruluyor, erişim sağlayıcılar buraya zorunlu olarak üye olacak. Madem çağımız “iletişim çağı” ve en önemli iletişim aracı internet, o zaman çek bir sansür internete. Neden “Aile Bakanlığı” ile ilgili tasarıda? Tasarının genel gerekçesinden bir cümle bu soruyu karşılıyor:
“Aileyi, çocukları, gençleri, internet dahil, elektronik iletişim araçlarının suiistimal edilmesi suretiyle uyuşturucu alışkanlığı, cinsel istismar, intihara sürükleme ve benzeri kötü alışkınlara teşvik eden yayınlardan korumak için…”
 

http://gundem.milliyet.com.tr/torbadan-internete-jet-hizinda/gundem/detay/1820287/default.htm?ref=OtherNews

Torbadan internete jet hızında yasaklar çıkıyor

Torba Yasa kapsamında yapılacak değişiklikler internette sansür eleştirilerine yol açtı. ABD’de 2012’de yaşanan tartışmaları hatırlatan yasaya hukukçular karşı

TBMM’nin Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen Torba Yasa kapsamında yer alan “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” internette sansür tartışmalarına yol açtı. 2007 yılında kabul edilen 5651 sayılı yasada çok önemli değişiklikler yapılmasını öngören yasa, insan haklarına aykırı olduğu, erişim ve içerik engellemelerinin artacağı, internette denetimin yoğunlaşacağı eleştirilerine sebep oldu.
ABD’de 2012 yılında görüşülen internet yasa tasarılarına benzer tartışmaların ortaya çıkmasına yol açan değişiklikler, sivil toplum kuruluşları, hukukçular ve aktivistlerden tepki çekerken sosyal medyada da en çok konuşulan konulardan biri. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Elif Küzeci, yaptığımız görüşmede 5651 Sayılı yasada yapılacak değişikliklerle “erişim engelleme kararı verilebilecek durumların genişletildiğini” söylüyor.
 

http://haber.gazetevatan.com/Haber/598994/1/Gundem

Türkiye’deki internet yasağı en çok ona yarayacak!

Yeni tasarı gerçekten yasalaşırsa Türkiye’de henüz çok bilinmeyen ama yakında belki de internet kullanıcılarının vazgeçemeyeceği bir yöntem hayatımıza girecek. Bunun adı VPN (Virtual Private Network). İran’da eski Cumhurbaşkanı Ahmedinecad, hileli olduğu iddia edilen seçimler için protestolar yoğunlaştığında Twitter erişimini engellediğinde VPN kullanan İranlılar’ın sayısında adeta patlama yaşanmıştı. VPN kullandığınızda çok basitçe anlatmak gerekirse Türkiye’den internete bağlanıyor olsanız da internetin sizi sanki ABD’de, Kanada’da, İngiltere’de hatta Avustralya’daymış gibi algılamasını sağlıyorsunuz. İnternete bağlı olduğunuz IP numarası, bu ülkelerdeki IP numaralarıyla değiştiriliyor ve o ülkelerin internet özgürlüğünün tadını çıkarabiliyorsunuz.

 
 
Öncelikle 5651 sayılı İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN kabul edilmeden önce TBMM’de yapılan çalışmaları hatırlamakta fayda vardır. Tasarı 13.02.2007 tarihinde Elektronik Ortamda İşlenen Suçların Önlenmesi ile 2559 ve 2937 Sayılı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı başlığıyla gelmişti. Görüldüğü üzere ilk başta Elektronik Ortamda İşlenen suçların önlenmesi şeklinde hazırlanmaya başlanan bu yasa tasarısı sonrasında farklı bir hal almıştır.

Geçmiş Dönem Kanun Tasarısı Komisyon Bilgileri

Esas Alınan Tasarı Teklif : 1/1305

Bu ve benzeri yasalar yasalaşmayı bekleye dursun 29.06.2012 tarihinde İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi verilmişken bu yasa çalışması tamamlanmadan başka yasa tasarıları da sunulmuş ve artık durum içinden çıkılmaz bir hale gelmiştir.
 
Bu yasa tasarısına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Kanun Teklifi Bilgileri

Kanun Teklifi Komisyon Bilgileri

Kanun Teklifi İmza Sahipleri

 
Bu yasa çalışması sürerken torba yasa çalışmaları olarak bilinen çalışmaların içerisine eklenen maddelerle 5651 sayılı yasada en son 02.08.2013 tarihinde değişiklik yapılmıştır.
5651 sayılı yasa yürürlüğe girdikten sonra aşağıdaki değişikler olmuştur.

5651 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN

MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ

GÖSTERİR LİSTE

 
 
 
kanun teklifine ulaşmak için aşağıdaki resme tıklayınız

Kanun Teklifi Komisyon Bilgileri

Kanun Teklifi İmza Sahipleri

Yazar Hakkında

Özgür Eralp

Avukat Özgür Eralp 2001 yılından beri Ankara Barosu’na kayıtlı olarak serbest avukatlık yapmaktadır. Bilişim Hukuku, İnternet Hukuku, Elektronik Haberleşme Hukuku, e-ticaret, e-tüketici hukuku,  finansal teknolojiler, elektronik para, Kişisel verilerin korunması alanlarında faaliyet göstermektedir.

See author's posts