İYS – İleti Yönetim Sistemi

Ticari elektronik ileti: Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletilerdir.

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 6.maddesinin 1.fıkrasına göre Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebilir. Bu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilir. Kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla alıcının iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 6.maddesinin 2.fıkrasına göre Esnaf ve tacirlere önceden onay alınmaksızın ticari elektronik iletiler gönderilebilir.

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun

TİCARİ İLETİŞİM VE TİCARİ ELEKTRONİK İLETİLER HAKKINDA YÖNETMELİK

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmeliğin 5.maddesine göre;  Hizmet sağlayıcının, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için kendisi tarafından önceden onay alınır. Onay, reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerlidir.

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmeliğin 6.maddesine göre onay gerektirmeyen durumlar aşağıdaki gibidir;

1. Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.
2. Devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında önceden onay alma zorunluluğu aranmaz. Ancak bu tür bildirimlerde herhangi bir mal veya hizmet özendirilemez veya bunların tanıtımı yapılamaz.
3. Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden onay alınması zorunlu değildir. Ancak tacir ve esnafların 9 uncu maddede yer alan reddetme hakkını kullanması halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemez.
4. Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler için onay alınması zorunlu değildir.

Ticari Elektronik İleti Onayı nasıl alınmalıdır?

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmeliğin 7.maddesine göre ticari elektronik ileti onayı aşağıdaki kurallara uygun olarak alınmalıdır.

1. Onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim aracıyla alınabilir. Onayda, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi yer alır.
2. Fiziki ortamda alınan onayda, onayı verenin imzası aranır.
3. Onayın elektronik ortamda alınması durumunda, onayın alındığı bilgisi, reddetme imkânı da tanınmak suretiyle, alıcının elektronik iletişim adresine aynı gün içinde iletilir.
4. Alıcının elektronik iletişim adresine ticari elektronik ileti gönderilerek onay talebinde bulunulamaz.
5. Onay; abonelik, satış ve üyelik sözleşmesi gibi bir sözleşmenin içeriğine dahil edilerek alınıyorsa sözleşmenin sonunda, olumlu irade beyanından veya imzadan önce, ticari elektronik ileti kenar başlığı altında, reddetme imkanı da tanınarak en az on iki punto ile yazılarak alınır.
6. Acentelik, özel yetkili işletme ya da bayilik sözleşmesindeki taraflardan birine verilen onay; bu sözleşmeye konu mal, hizmet veya marka ile sınırlı olarak sözleşmenin diğer tarafı için de verilmiş kabul edilir.
7. Hizmet sağlayıcı aldığı onayı, kendi mal veya hizmetleri ile birlikte olmak kaydıyla promosyon olarak sunulan mal ve hizmetler için de kullanabilir. Ancak bu promosyon ilişkisinin bir sözleşmeye bağlı olma şartı aranır.
8. Onay metninde, olumlu irade beyanı önceden seçilmiş olarak yer alamaz.
9. Hizmet sağlayıcı, alıcıdan ticari elektronik ileti onayı vermesini, sunduğu mal ve hizmetin temini için ön şart olarak ileri süremez.
10. Onayın alındığına ilişkin ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya aittir.

Ticari iletişim ve ticari elektronik ileti içeriği nasıl olmalıdır?

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmeliğin 8maddesine göre Ticari iletişim ve ticari elektronik ileti içeriği aşağıdaki kurallara uygun olmalıdır.

1. Ticari elektronik ileti içeriğinin, alıcıdan alınan onaya uygun olması gerekir.
2. Ticari elektronik iletinin başlığında veya içeriğinde; tacirler için MERSİS numarası ve ticaret unvanına, esnaflar için adı ve soyadı ile T.C. veya vergi kimlik numarasına yer verilir. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilir.
3. Kısa mesaj gibi sınırlı alanlar kullanılarak gönderilen ticari elektronik iletinin içeriğinde; tacirler için MERSİS numarasına, esnaflar için ise adı ve soyadı ile T.C.  veya vergi kimlik numarasına yer verilir. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilir.
4.  Sesli arama içeriğinde; tacirler için ticaret unvanına, esnaflar için ise adı ve soyadına yer verilir. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilir.
5. Ticari elektronik iletide, elektronik iletişim aracının türüne bağlı olarak hizmet sağlayıcının telefon, faks, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi erişilebilir durumdaki iletişim bilgilerinden en az birine yer verilir.
6. Ticari elektronik iletinin niteliği içeriğinden açık bir biçimde anlaşılamıyorsa tanıtım, kampanya ve bilgilendirme gibi niteliği belirleyici bir ibareye yer verilir. Bu ibare; kısa mesaj yoluyla gönderilen iletilerde iletinin başlangıcında, elektronik posta yoluyla gönderilen iletilerde konu bölümünde, sesli aramalarda ise görüşmenin başlangıcında belirtilir.
7. Ticari elektronik iletide indirim ve hediye gibi promosyonlar ile promosyon amaçlı yarışma veya oyunlar olması halinde bu husus iletide açıkça belirtilir.
8. Promosyonların geçerlilik süresi ve alıcının bunlardan faydalanmak için yerine getirmek zorunda olduğu yükümlülüklere ilişkin şartlar, açık ve şüpheye yer vermeyecek şekilde, bu hususlara özgülenmiş bir URL adresi veya müşteri hizmetleri numarası gibi kolay bir şekilde ulaşılabilecek yöntemlerle sunulur.

Kişisel verilerin korunması

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmeliğin 12. maddesine göre Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı  ile Kuruluş, bu Yönetmelik çerçevesinde yapmış olduğu işlemler ve sunduğu hizmetler nedeniyle elde ettiği verilerin, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla muhafazasından ve hukuka aykırı olarak bunlara erişilmesini ve işlenmesini önlemek amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasından sorumludur.

Kişisel verilerin; üçüncü kişilerle paylaşılabilmesi, işlenebilmesi ve başka amaçlarla kullanılabilmesi için ilgili kişiden önceden onay alınması gerekir.

İleti Yönetim Sistemi (İYS)

İleti Yönetim Sistemi (İYS), 4 Ocak 2020’de Resmi Gazete’de yayınlanan “Ticari İletişim ve Elektronik Ticari İletiler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Değişik Yönetmelikle birlikte eskiden Gümrük ve Ticaret Bakanlığının görev kapsamına giren ticari iletilerin düzenlenmesi ve denetimi, Ticaret Bakanlığı’na verilmiştir ve yine Ticaret Bakanlığı tarafından ulusal bir ticari elektronik ileti yönetim sisteminin kurulmasıyla birlikte kuruluş olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği görevlendirilmiştir.

• Tanımlar

İlgili değişikliğe göre Yönetmelikte yer alan Bakanlık tanımı; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı iken, Değişik Yönetmelik ile Ticaret Bakanlığı şeklinde değiştirilmiştir. Ayrıca Yönetmelik’e; “Kuruluş”, “İYS numarası”, “Ticari elektronik ileti yönetim sistemi (İYS)” ibareleri eklenmiştir.

“Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

İYS Numarası: İYS’ye kayıt olan tüm hizmet sağlayıcı ve markalarına ayrı ayrı atanan tekil numarayı,

Kuruluş: Bakanlıkça ticari elektronik ileti yönetim sistemini kurmakla yetkilendirilen kuruluşu,

Ticari elektronik ileti yönetim sistemi (İYS): Ticari elektronik ileti onayı alınmasına, reddetme hakkının kullanılmasına ve şikâyet süreçlerinin yönetilmesine imkân tanıyan sistemi,… ifade eder.”

• İYS Nedir?

Değişik Yönetmeliğin 4. maddesinin ö bendine göre,

“Ticari elektronik ileti yönetim sistemi (İYS): Ticari elektronik ileti onayı alınmasına, reddetme hakkının kullanılmasına ve şikâyet süreçlerinin yönetilmesine imkân tanıyan sistemi, …ifade eder.”

İYS Bilgilendirme Portalına göre İYS, “Hizmet Sağlayıcılar’ın (Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişiler) arama, mesaj ve e-posta gibi farklı tipte ticari ileti izinlerini saklayıp yönetebilecekleri, alıcıların verdikleri izinleri görüntüleyip kaldırabilecekleri, izinsiz gönderimleri şikâyet edebilecekleri, kamunun ise ileti şikâyetlerini ve şikâyete konu iznin durumunu görüntüleyebilecekleri, web sitesi, kısa mesaj numarası ve çağrı merkezi üzerinden hizmet verecek, tüm izinleri zaman damgasıyla kayıt altına alıp güvenli biçimde saklayacak ulusal veri tabanı sistemidir. “

• İYS ile Getirilen Yükümlülükler

Değişik Yönetmelik kapsamında, Hizmet Sağlayıcılar tarafından kanunda tanımlanan alıcılara (tüketici ya da meslekî veya diğer amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi) gönderilmesi istenilen ticari iletilerin gönderilmesi için alıcının onayının olması ve ticari ileti göndermek için alıcılardan izin aldıktan sonra gönderilen iletileri ise her zaman ret imkanı sağlanması gerekmektedir.

Alıcı ile elektronik olarak ticari iletişim kurabilmek adına alınan onaylarda, Kanun ve Değişik Yönetmelik kapsamında, onayın alındığına dair alıcıya aynı gün içerisinde bilgi verilmesi, onay sahibi alıcıdan alınan onayın elektronik olarak kayıtlarının tutulması ve bu bilgilerin güvenli yöntemlerle saklanması gerekmektedir.

• İleti Yönetim Sistemine Kayıt Olma

Yönetmeliğin 5. maddesinin 2. fıkrasına göre, “Ticari elektronik ileti göndermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler İYS’ye kaydolur.”  Bu maddeye göre Hizmet Sağlayıcılar 1 Eylül 2020’den itibaren geçerli olmak üzere İYS’ye kayıt olmak zorundadır.

• Mevcut Onay Veri Tabanlarının Aktarılması

Değişik Yönetmelik kapsamında, mevcut onay veri tabanı bulunan Hizmet Sağlayıcılar, Yönetmelik kapsamında daha önceden alınan alıcı onaylarının 1 Haziran 2020 tarihine kadar  İYS’ye aktarılması ve 1 Eylül 2020’ye kadar olan sürede aktarılan onayların kontrolünün gerçekleşmesi gerektiği belirtilmiştir. 1 Eylül 2020 tarihine kadar mevcut izinlerin İleti Yönetim Sistemi üzerine aktarılması gerekmektedir. Bu tarihe kadar aktarılmayan izinler geçersiz sayılacaktır.

Mevcut onay veri tabanı bulunmayan ya da yeni kurulmuş kurumların bu yükümlülüğü karşılamaması gerekmemekte, kayıt olma ve onay alma yükümlülüklerini karşılaması yeterli olmaktadır.

• Onay Alma

Yönetmelik’in 5. maddesinin 1. fıkrasına göre, “Hizmet sağlayıcının, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için kendisi tarafından ya da İYS üzerinden önceden onay alınır. Onay, reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerlidir.”

Değişik Yönetmelik ile birlikte, onay alma durumunda onayın direkt alıcıdan ya da İYS üzerinden alınabileceği bir sistem getirilmiştir. Ayrıca yine Yönetmeliğin 5. maddesinin 3. fıkrasına göre, İYS’de onayı bulunmayan alıcıya ticari ileti göndermeleri de yasaklanmıştır.

İYS’de oluşan onay kayıtları, Hizmet Sağlayıcının sisteme ettiği beyanlara göre oluşturulur, bu sebeple Alıcının etkin olarak izin girmesi mümkün olmamaktadır. Alıcılar 1 Aralık 2020 tarihine kadar, İYS üzerinden Hizmet Sağlayıcıların girdikleri onaylarını kontrol etmelidir. 1 Aralık 2020 tarihine kadar girilen mevcut onaylarda, Alıcının şikâyeti durumunda, onayın usule uygun alındığına ilişkin ispat yükümlülüğü Hizmet sağlayıcıya aittir.

İleti Yönetim Sistemiyle birlikte onay 2 şekilde alınabilir;

• Hizmet Sağlayıcı, İYS dışında aldığı yeni bir onayı veya mevcut bir izin için onay/ret değişikliği talebini, değişiklik tarihinden itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde İYS’ye kaydedebilir veya güncelleyebilir. Bu durumda, alıcıdan onayın usule uygun olarak alındığına ilişkin ispat yükü, Hizmet Sağlayıcıya aittir.
• Hizmet Sağlayıcı, İYS’nin sunmuş olduğu sistemlerden biri olan İYS Yolu Modülünü kullanarak, Alıcının izinlerini İYS üzerinden alabilir. Bu durumda alınan onayların usulüne uygun olarak alındığına ilişkin ispat yükü, İYS’ye ait olur.

• İleti Yönetim Sistemine Başvuru Nasıl Yapılır?

İleti Yönetim Sistemine başvuru süreci sadece Hizmet Sağlayıcılar için açılmıştır. Vatandaşların yalnızca sistem hakkında bilgi alması mümkündür.

Başvuruyu sadece MERSİS kaydı olan Hizmet Sağlayıcıları ve bu kayda göre yetkili görünen kişiler yapabilir. MERSİS kaydı olmayan veya MERSİS kaydında hata olan kullanıcıların başvuruları kabul olmaz.

Başvuru online olarak ve taahhütnamenin elektronik imza ile imzalanması ile yapılır. Hizmet sağlayıcıların yetkili kişilerinin elektronik imza tokenlarının yanlarında bulunması gerekir.

• İYS Kapsamında Verilen Hizmetler

• Temel Hizmetler

İleti Yönetim Sistemi’nde başvuru süreci onaylanmış ve sisteme kaydedilmiş tüm hizmet sağlayıcılar, temel hizmetlerden ücretsiz faydalanabilirler. İYS’yi temel hizmetler kapsamında ücretsiz kullanan hizmet sağlayıcılar, alıcıları için ticari elektronik ileti izinlerini kendileri alır ve yönetir.

Temel hizmetler şunları kapsar;

• İzin ekleme veya değiştirme,
• İzin sorgulama,
• Günlük raporlama,
• Marka ve bayi yönetimi ve
• 31 Ağustos 2020 tarihine kadar mevcut veri tabanını yükleme.

Bu temel hizmetler, Hizmet Sağlayıcılar tarafından sınırsız olarak kullanılabilir.

• Entegrasyon (API) Modülü

Entegrasyon (API) modülü aşağıdaki servislere erişimi içerir. İletişim adresi sayısı 250.000’den az olan Hizmet Sağlayıcılar, İLETİ (Paket) Hizmetleri’ne ancak yetkilendirdikleri iş ortakları üzerinden erişim sağlayabilirler.

• İzin ekleme veya değişiklik yapma servisi
• İzin sorgulama servisi
• İzin değişikliği durumunu bildiren servis
• Mutabakat servisi
• 31 Ağustos 2020 tarihine kadar mevcut veri tabanını yükleme servisi

• İYS Yolu Modülü

Bu modülle birlikte Hizmet sağlayıcı, Mevzuat’a uygun biçimde, Alıcının ticari elektronik ileti onayının veya reddinin İYS üzerinden alabilir. İYS Yolu modülünde aşağıdaki yollardan biri kullanılabilir;.

• İYS kısa mesaj numarası
• İYS kısa link
• İYS çağrı merkezi/IVR
• İYS mobil uygulaması

Bu modülün sağladığı faydalardan biri şudur; 1 Eylül 2020 tarihinden sonra İYS üzerinden alınan alıcı onaylarında, alıcının bir şikayeti olması durumunda ispat yükü İYS’de olacaktır. Böylece Hizmet Sağlayıcının ispat yükünden kurtulması mümkündür.

• İLETİ Paketleri

İYS tarafından oluşturulan paketler, Hizmet Sağlayıcıların adres çokluğuna ve almak istediği hizmetlere göre değişiklik gösteren paketlerdir. Bu paketlerden Temel Hizmetler ve İleti İleti-5 Paketi, Hizmet Sağlayıcılar tarafından ücretsiz olarak kullanılabilir.

Örneğin 0-5.000 adrese kadar ücretsiz kullanım sağlayan paketler varken, 150.001-250.000 adrese kadar olan paketlerin fiyatı 8.200₺’ye kadar çıkabilmektedir.

• İLETİ-5 Paketi

İleti-5 Paketi içerisinde 0-5.000 adrese kadar ücretsiz gönderim sağlayan, temel hizmetlerin yanı sıra Entegrasyon Modülü ve İYS Yolu Modülüne kullanıma açan, ücretsiz bir pakettir.

• İLETİ+ Paketi

Sistemde 250.000 adrese kadar paketler ve ücretler belirlenmişken, 250.000 üzerinde adresi olan Hizmet Sağlayıcılar için İLETİ+ Hizmetleri geliştirilmiştir. Temel hizmetlere ek olarak, Entegrasyon Modülü, İYS Yolu Modülü ve Gelişmiş Marka, Gelişmiş bayi, Gelişmiş Raporlama ve Hesap yönetimi modüllerinden faydalanmak isteyen Hizmet Sağlayıcıların iys.org.tr/iletisim adresinden İleti Yönetim Sistemi ile iletişime geçip fiyatlandırma ve paket kullanım ücretlerini alması gerekmektedir.

• İYS Kapsamında Süreç Tarihleri

İşbu düzenlemelerde belirtilen süreleri Ticaret Bakanlığı 3 (üç) ay ertelemeye yetkili kılınmıştır.

Yazar Hakkında

Özgür Eralp

Avukat Özgür Eralp 2001 yılından beri Ankara Barosu’na kayıtlı olarak serbest avukatlık yapmaktadır. Bilişim Hukuku, İnternet Hukuku, Elektronik Haberleşme Hukuku, e-ticaret, e-tüketici hukuku,  finansal teknolojiler, elektronik para, Kişisel verilerin korunması alanlarında faaliyet göstermektedir.

See author's posts