Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarına Yönelik SPK Düzenlemeleri: 2024 Yılında Kripto Piyasasını Şekillendiren Yeni Yasal Düzenlemeler
Giriş
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, son yıllarda finansal teknolojiler dünyasında önemli bir yer edinmiştir. Bu alandaki hızlı büyüme, düzenleyici kurumların dikkatini çekmiş ve Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından önemli yasal düzenlemeler hayata geçirilmiştir. 7518 sayılı “Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ve 08 Ağustos 2024 tarihinde yayımlanan i-SPK.35.B (08/08/2024 tarih ve 42/1259 s.k.) sayılı İlke Kararı, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini kapsamlı bir şekilde düzenlemeyi amaçlamaktadır. Bu makalede, bu düzenlemelerin kripto varlık hizmet sağlayıcılarına getirdiği yükümlülükler ve yeni standartlar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
1. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler ve Kapsamı
Kanunun Yürürlüğe Girmesi
02 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe giren 7518 sayılı Kanun, kripto varlık hizmet sağlayıcılarını Sermaye Piyasası Kurulu’nun denetim ve düzenleme yetkisi altına almıştır. Bu düzenleme, kripto varlık alım satımı, takas, transfer ve saklama gibi faaliyetleri yürüten tüm platformları kapsamaktadır. Kanunun amacı, kripto varlık piyasasının daha şeffaf ve güvenli bir yapıya kavuşturulmasıdır.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
Kanun, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına belirli yükümlülükler getirmektedir. Bu yükümlülükler arasında, 02 Ağustos 2024 tarihine kadar SPK’ya başvurarak faaliyet izni almak ve gerekli belgeleri sunmak zorunluluğu bulunmaktadır. Eksik veya yetersiz başvuru yapan kuruluşlar, SPK’nın internet sitesinde yer alan “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne dahil edilmeyecektir. Bu listeye dahil olmayan kuruluşlar, yasal olarak faaliyet gösteremeyecek ve cezai yaptırımlarla karşılaşabilecektir.
2. i-SPK.35.B İlke Kararı: Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları İçin Yeni Standartlar
Platformların Kuruluş Şartları
SPK’nın 08 Ağustos 2024 tarihinde yayımladığı i-SPK.35.B İlke Kararı, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin detaylı düzenlemeler getirmiştir. Bu düzenlemeler, platformların anonim ortaklık şeklinde kurulmasını, paylarının nama yazılı olmasını ve asgari 50.000.000 TL sermayeye sahip olmalarını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, platformların sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması gerekmektedir.
Esas Sözleşme ve Yönetim Kurulu
Platformların esas sözleşmelerinin kanun ve ilgili düzenlemelere uygun olarak hazırlanması şarttır. Ayrıca, yönetim kurulunun en az üç üyeden oluşması gerekmektedir. Yönetim kurulunda görev alacak kişilerin, mali güç ve dürüstlük gibi belirli niteliklere sahip olması zorunludur. Bu, platformların şeffaf ve güvenilir bir şekilde faaliyet göstermesini sağlamak için alınmış bir önlemdir.
Kurucular ve Ortaklara İlişkin Şartlar
Platformların kurucu ve ortaklarına yönelik getirilen şartlar, sektördeki güveni artırmayı hedeflemektedir. Bu kişilerden, iflas etmiş olmamaları, konkordato ilan etmemiş olmaları ve Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmaları beklenmektedir. Ayrıca, platformların yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun dört yıllık lisans eğitimi almış olmaları şartı getirilmiştir.
3. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Faaliyet Süreçleri
Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, SPK’ya başvururken belirli belgeleri sunmaları gerekmektedir. Bu belgeler arasında, şirketin bilgi işlem altyapısı, müşteri varlıklarının korunmasına yönelik süreçler ve blokzinciri teknolojilerine ilişkin açıklamalar bulunmaktadır. Ayrıca, platformların organizasyon şemaları, risk yönetim süreçleri ve müşteri saklama bakiyeleri gibi bilgiler de SPK’ya sunulmalıdır. Başvuruların eksiksiz tamamlanması, platformların “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne dahil edilmesi için kritiktir.
Geçiş Süreci ve Uyum Hükümleri
Kanunun Geçici 11. maddesi kapsamında, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte faaliyet gösteren platformlar, geçiş sürecine tabi tutulacaktır. Bu platformların, belirlenen tarihlerde SPK’ya başvurularını tamamlamaları ve ilgili düzenlemelere uyum sağlamaları zorunludur. Aksi takdirde, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütme suçundan cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler.
Tasfiye Süreci ve Müşteri Hakları
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları arasında tasfiye kararı alanların, 02 Ekim 2024 tarihine kadar bu süreci tamamlamaları ve müşterilerine bilgilendirme yapmaları gerekmektedir. Tasfiye sürecine giren kuruluşlar, müşteri haklarını koruma altına almak ve yeni müşteri kabul etmemekle yükümlüdür. Tasfiye sürecini tamamlamayan veya müşterilerin taleplerini karşılamayan kuruluşlar da ciddi hukuki sonuçlarla karşılaşacaktır.
4. SPK İlke Kararı ve İkinci Mevzuat Düzenlemeleri
İkinci Mevzuat Düzenlemeleri
SPK, kanunun uygulanmasını takip eden süreçte, ikinci mevzuat düzenlemelerini hayata geçirecektir. Bu düzenlemeler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyet izinlerini alabilmeleri için gerekli şartları belirleyecektir. “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne dahil olan kuruluşlar, bu düzenlemelerin yürürlüğe girmesinden sonra, yeniden başvuru yaparak faaliyet izinlerini almak zorundadır. İzin almayan kuruluşlar, faaliyetlerini sürdüremeyecek ve yasal yaptırımlarla karşılaşabilecektir.
Cezai Yaptırımlar
İzinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürüten kuruluşlar, Sermaye Piyasası Kanunu’nun 99/A ve 109/A maddeleri kapsamında ağır cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler. Bu cezalar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve adli para cezalarını içerebilir. Ayrıca, Türkiye’de faaliyet gösteren yurt dışı platformların da belirlenen süreler içinde Türkiye’deki faaliyetlerini sonlandırmaları gerekmektedir. Bu yükümlülüklere uymayan kuruluşlar hakkında da yasal işlemler başlatılacaktır.
5. Sonuç ve Tavsiyeler
SPK’nın 7518 sayılı Kanun ve i-SPK.35.B İlke Kararı ile getirdiği yeni düzenlemeler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini daha düzenli ve güvenli hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bu düzenlemeler, sektörde faaliyet gösteren tüm kuruluşların, yasal yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirmesini zorunlu kılmaktadır. Aksi takdirde, cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalınması kaçınılmaz olacaktır. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, bu düzenlemelere uygun hareket etmeleri ve gerekli izinleri almaları büyük önem taşımaktadır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Ekler:
Yazar Hakkında
